چشمانداز کلی بازار صندوقهای میکروویسی
اعداد سخن میگویند از سر درون!
طی دهه گذشته، بازار صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر خرد یا همان میکروویسیها رشد و تکامل قابلتوجهی داشته است. عامل اصلی این رشد نیز ترکیبی از پیشرفتهای فناوری، تغییر استراتژیهای سرمایهگذاری و میل و اشتیاق فزاینده برای نوآوری در زمینههای مختلف بوده است. در سال ۲۰۲۲، میکروویسی تقریباً ۲۵ درصد از کل معاملات سرمایهگذاری خطرپذیر در آمریکا را به خود اختصاص دادند. این سهم شایان توجه، نشاندهنده اهمیت روزافزون این صندوقها در اکوسیستم تأمین مالی است.
بازار صندوقهای میکروویسی، بخشی پویا و در حال تحول از چشمانداز گستردهتر سرمایهگذاری است که بر تأمین سرمایه موردنیاز استارتآپها و کسبوکارهای کوچک در نخستین مراحل رشد تمرکز دارد. ویژگی اصلی این گوشه کوچک از بازار سرمایهگذاری خطرپذیر با سرمایهگذاریهای کوچک و خرد است که معمولاً از بین ۲۵ هزار تا یک میلیون دلار متغیر است. هدف این صندوقها حمایت از کارآفرینان مبتکر و خلاق است که اغلب بهمنظور تأمین مالی طرحهای تجاری کوچک خود از طریق روشهای سنتی اقدام میکنند. در سال ۲۰۲۲ بازار میکروویسی آمریکا تقریباً ۸ میلیارد دلار برآورد شد که حاکی از علاقه فزاینده به حمایت از نوآوریهای کوچک و مردمی و تنوع در کارآفرینی است.
رشد بازار میکروویسی عوامل متعددی دارد. از جمله، افزایش تعداد استارتآپها، افزایش تقاضا برای تأمین سرمایه اولیه و تمایل به اکوسیستم سرمایهگذاریای که فراگیرتر باشد. برای جبران کمبود بودجهای که کارآفرینان و بنیانگذاران مختلف با آن مواجه هستند، صندوقهای میکروویسی به امری ضروری بدل شدهاند؛ بهطوریکه بیش از ۵۰ درصد از صندوقهای میکروویسی گزارش دادهاند که سرمایهگذاری در گروههای به حاشیه راندهشده را در اولویت قرار میدهند. چنین اقدامی علاوه بر اینکه برابری در تأمین مالی را رواج میدهد، خلاقیت و نوآوری در کل اکوسیستم استارتآپی را تقویت خواهد کرد.
یکی از جنبههای مهم چشمانداز میکروویسی، اتکای آن به فرایند مشارکت همگانی است که در آن سرمایهگذاران متعدد منابع مالی کوچک خود را برای تأمین مالی استارتآپهای نوپا تجمیع میکنند. این رویکرد مشارکتی، به صندوقهای میکروویسی اجازه میدهد تا ریسک را کاهش بدهند و درعینحال، سرمایه موردنیاز کارآفرینان را تأمین کنند. فرایند مشارکت همگانی، گروهی از سرمایهگذاران را گرد هم میآورد که بینش و نگاه مشترکی دارند و در نهایت، خروجی بهتری برای استارتآپهای سرمایهپذیر خواهد داشت. همچنان که این بازار بالغتر میشود، انتظار میرود این نوع از چارچوبهای مشارکتی رایجتر شوند و نقش صندوقهای میکروویسی را در چشمانداز کارآفرینی بیشازپیش تقویت کنند.
تکیه بر صندوقهای میکروویسی در صنایع مختلف، مانند فناوری، مراقبتهای بهداشتی، محصولات مصرفی و فینتک، صورت میگیرد. این صندوقها نقش مهمی در پرورش ایدههای برهمزننده، از قبیل پلتفرمهای پزشکی از راه دور که در طول همهگیری بیماری کرونا پدیدار شدند، ایفا میکنند. علاوه بر این، بخشهایی مانند انرژیهای تجدیدپذیر و رباتهای هوش مصنوعی شاهد افزایش تأمین مالی از طریق صندوقهای میکروویسی هستند که نشاندهنده سازگاری این بخشها با روندهای بازار و نیازهای اجتماعی است. ازآنجاییکه صندوقهای میکروویسی به کشف فرصتهای دیدهنشده در صنایع مختلف تمایل دارند، میتوانند کمک چشمگیری به تقویت نوآوری و رشد اقتصادی داشته باشند.
تحرکات بازار صندوقهای سرمایهگذاری میکروویسی
یکی از ویژگیهای کلیدی بازار صندوقهای میکروویسی، تمرکز آن بر استراتژی سرمایهگذاریهای منحصربهفرد است. برخلاف شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر معمولی، صندوقهای میکروویسی بیشتر اوقات چابکی و انعطافپذیری را در اولویت قرار میدهند که به آنها اجازه میدهد نسبت به روندهای روز و فناوریهای نوظهور، بهسرعت واکنش نشان بدهند و در این روندها و فناوریها سرمایهگذاری کنند. این نوع انعطافپذیری در بخشهایی مانند فینتک و فناوری سلامت که سرعت نوآوری در آنها بسیار بالا است، اهمیت بالایی دارد. یکی از اجزای حیاتی این اکوسیستم، نرخ دسترسی به فرصتهای سرمایهگذاری است. برای حفظ رشد صندوقهای میکروویسی و اطمینان از اینکه سرمایهگذاران میتوانند از فرصت سرمایهگذاری در موج بعدی استارتآپها بهرهمند شوند، نرخ دسترسی مناسب به فرصتهای سرمایهگذاری ضروری است.
عوامل رشد بازار میکروویسی
رشد بازار صندوقهای میکروویسی عوامل متعددی دارد. اول و مهمتر از همه، همگانی ترشدن فضای سرمایهگذاری است. با پیدایش پلتفرمهای تأمین مالی جمعی و شبکههای سرمایهگذاری آنلاین، اکنون طیف گستردهتری از سرمایهگذاران میتوانند در تأمین مالی مراحل اولیه استارتآپها و کسبوکارهای کوچک مشارکت داشته باشند. از سوی دیگر، ابتکارها و طرحهای دولتی نیز مانند طرحهای حمایت از مشاغل کوچک، از این روند همایت میکنند.
علاوه بر اینها، تحول دیجیتال در صنایع مختلف، فرصتهای بیشماری را برای استارتآپهای کوچک فراهم آورده است. فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، بلاکچین و اینترنت اشیاء، مسیرهای تازهای برای نوآوری باز کردهاند و این نوآوریها صندوقهای میکروویسی را که مشتاق سرمایهگذاریهای نویدبخش هستند، به خود جذب میکنند.
صندوقهای میکروویسی فقط در سال ۲۰۲۲ بیش از ۶ میلیارد دلار سرمایهگذاری کردهاند که نشان میدهد این بخش از فضای سرمایهگذاری، پتانسیلهای بسیار زیادی دارد.
ارزش بازار صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر خرد یا همان صندوقهای میکروویسی در سال ۲۰۲۳ به ۱۰.2 میلیارد دلار رسید و پیش بینی میشود ارزش این بازار تا سال ۲۰۳۰ به 18.8 میلیارد دلار برسد. در دوره پیشبینیشده، یعنی ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰، این بازار با رشد مرکب سالانه 8.4 درصدی همراه خواهد بود.
محدودیتهای بازار میکروویسی
علیرغم چشمانداز خوشبینانهای که در مورد صندوقهای میکروویسی وجود دارد، بازار این صندوقها با محدودیتهای متعددی مواجه است. افزایش رقابت بین میکروویسیها یکی از مهمترین چالشها است که میتواند بخشهای خاصی از بازار صندوقهای میکروویسی را اشباع کند. با هجوم سرمایهگذاران خرد به بازار میکروویسی، ریسک بیشنمایی در ارزشگذاری افزایش مییابد و چنین روندی میتواند سرمایهگذاران محتاطتر را فراری بدهد. گزارشی از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا نشان میدهد که تقریباً ۴۰ درصد از شرکتهای نوپا موفق نمیشوند سرمایه اولیه صاحبان سرمایه را برگردانند. آماری که ریسکهای ذاتی سرمایهگذاری خرد را برجسته میکند.
دیگر اینکه مقرراتگذاری میتواند چالشهایی را برای صندوقهای میکروویسی ایجاد کند. مطابقت با قوانین و مقررات سرمایهگذاری نیازمند منابعی است که شاید در اختیار صندوقهای کوچکتر نباشد. چنین مشکلی میتواند پتانسیل میکروویسی را برای تعامل با طیف وسیعتری از استارتآپها محدود کند و در نتیجه، امکان رشد آنها را در تنگنا بگذارد.
فرصتهای بازار میکروویسی
بازار صندوقهای میکروویسی فرصتهای سودآور متعددی پیشرو دارد. یکی از امیدوارکنندهترین فرصتها تأکید روزافزون بر سرمایهگذاری اثرگذار اجتماعی است. ازآنجاییکه سرمایهگذاران بیشازپیش به مؤلفههای زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی اهمیت میدهند، صندوقهای میکروویسی این فرصت را دارند که از استارتآپهای همسو با این ارزشها حمایت کنند. در میان سرمایهگذاران جوانتر که به سرمایهگذاری در شرکتهایی با تأثیرگذاری اجتماعی مثبت تمایل بیشتری نشان میدهند، این تغییر قابلتوجه بوده است. تنوع جغرافیایی هم فرصتهای چشمگیری در اختیار صندوقهای میکروویسی میگذارد. بسیاری از بازارهای نوظهور، بهویژه در آسیا و آفریقا، افزایش فعالیتهای کارآفرینی را تجربه میکنند؛ ولی در مقایسه با بازارهای توسعهیافته، با مشکل کمبود سرمایه مواجهاند. میزان تأمین مالی استارتآپهای این مناطق، با رشد سالانه ۳۰ درصدی همراه بوده است که نشان میدهد این بازارها برای جذب سرمایه بیشتر آمادگی دارند.
چالشهای بازار میکروویسی
بازار میکروویسی با چالشها و مشکلاتی مواجه است که باید به آنها توجه شود. شتاب بالای تغییرات فناوری به این معنا است که صندوقهای میکروویسی باید استراتژیهای سرمایهگذاری خود را مدام تغییر بدهند و اصلاح کنند تا از روندها و فناوریهای جدید جا نمانند. برای غلبه بر این چالش، علاوه بر سرمایه کافی، به تخصص در فناوریهای نوظهور و روندهای روز نیاز است تا برای برخی از صندوقهای کوچکتر مانعی ایجاد نشود. علاوه بر این، تغییر ترجیحات مصرفکنندگان میتواند چشمانداز سرمایهگذاری را پیچیدهتر کند. استارتآپهایی که زمانی امیدوارکننده تقلی میشدند، ممکن است با تغییر رفتار مصرفکنندگان بهسرعت از کانون توجه خارج شوند؛ بنابراین لازم است صندوقهای میکروویسی همواره یک گام جلوتر از تغییرات ترجیحات مصرفکنندگان حرکت کنند؛ و لذا چالش اصلی، شناسایی و سرمایهگذاری روی استارتآپهایی است که مدل کسبوکار پایدارتری دارند و میتوانند چنین تغییراتی را تحمل کنند.
چشمانداز جهانی بازار صندوقهای میکروویسی
بازار جهانی صندوقهای میکروویسی را میتوان بر اساس اندازه کسبوکارهای هدف، حوزه فعالیت، مراحل سرمایهگذاری و نوع سرمایهگذاری تقسیمبندی کرد.
چشمانداز بر اساس اندازه کسبوکار هدف
در سال ۲۰۲۳ شرکتهای خُرد، ۴۵ درصد از بازار تأمین مالی از طریق میکروویسی را در اختیار داشتند و شرکتهای کوچک با ۳۵ درصد و شرکتهای متوسط با ۲۰ درصد در رتبههای بعدی قرار گرفتند. از سوی دیگر، زیربخش کسبوکارهای کوچک، سریعترین نرخ رشد را دارند که ایدههای خلاقانه و تأمین مالی بهموقع، عامل اصلی این رشد است. در نتیجۀ اتحادهای استراتژیک و پیشرفت فناوری که اثربخشی و دسترسیپذیری به شرکتهای فعال در حوزه میکروویسی را بهبود بخشیده، میزان سرمایهگذاری در مراحل اولیه کسبوکارها و استارتآپهای نوپا افزایش یافته است. به نظر میرسد تا زمانی که دولتها و سرمایهگذاران خصوصی، به ارائه روشهایی خلاقانه برای سرمایهگذاری در کسبوکارهای کوچک ادامه بدهند، رشد بازار صندوقهای میکروویسی ادامه خواهد داشت.
چشمانداز بر اساس حوزه فعالیت
به دلیل تقاضای زیاد برای نوآوری در حوزههای فناوری و تحول دیجیتال، اپلیکیشنهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ۴۰ درصد از تأمین مالی از طریق میکروویسی را در سال ۲۰۲۳ به خود اختصاص دادند و بیشترین سهم بازار را به دست آوردند. شرکتهای مرتبط با کالاهای مصرفی و خردهفروشی، با اختلاف کم در رتبه دوم قرار گرفتند و انتظار میرود در دوره پیشبینیشده بخش خردهفروشی سریعترین نرخ رشد را داشته باشد.
فناوری اطلاعات و ارتباطات: صندوقهای میکروویسی در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات به دنبال سرمایهگذاری در استارتآپهایی هستند که پتانسیل ایجاد تحول در بازار را داشته باشند و بتوانند محصولات یا خدماتی نوآورانه و برهمزننده عرضه کنند. این صندوقها بیشتر بر بخشهای هوش مصنوعی، رایانش ابری و اپلیکیشنهای موبایلی تمرکز دارند.
خردهفروشی: در بخش خردهفروشی صندوقهای میکروویسی بیشتر به دنبال سرمایهگذاری در استارتآپهای مد و پوشاک، تجارت الکترونیک، غذا و نوشیدنی و صنایع بهسازی منزل هستند. این صندوقها در پروژههایی سرمایهگذاری میکنند که پتانسیل برهمزدن بازار را دارند و فرصتهای رشد قابلتوجهی در مقابل آنها است.
کالاهای مصرفی: در بخش کالاهای مصرفی، صندوقهای میکروویسی در استارتآپهایی سرمایهگذاری میکنند که محصولات مصرفی جدید و برای استفاده روزمره مصرفکنندگان را توسعه میدهند. این محصولات میتوانند شامل محصولات مراقبت شخصی، مکملهای سلامت، اقلام خانگی و تجهیزات فضای باز باشد.
تولید: در بخش تولید، صندوقهای میکروویسی بر سرمایهگذاری در پروژههایی تمرکز دارند که برای افزایش کارایی و سودآوری در کارخانهها، فرایندهای تولید و مدیریت زنجیره تأمین، از فناوریهای روز بهره میبرند. از این سرمایهگذاریها میتوان در جهت کمک به استارتآپها برای توسعه محصولات جدید، کاهش هزینهها و بهینهسازی عملیات استفاده کرد.
مراقبتهای بهداشتی: در بخش مراقبتهای بهداشتی، صندوقهای میکروویسی به دنبال سرمایهگذاری در پروژههایی هستند که برای غلبه بر چالشهای روزافزون در این بخش، از فناوری بهره میگیرند. پزشکی از راه دور، تجهیزات پزشکی و سلامت دیجیتال، از جمله حوزههای موردعلاقه میکروویسیها برای سرمایهگذاری است.
آموزش: در بخش آموزش، صندوقهای میکروویسی در پروژههایی سرمایهگذاری میکنند که برای متحولکردن شیوههای آموزش طراحی شدهاند. پلتفرمهای یادگیری دیجیتال، طرحهای تربیتمعلم، ارائه برنامه درسی و ابزارهای ارزیابی آموزش، نمونههایی از حوزههای موردعلاقه میکروویسیها در بخش آموزش است.
انرژی و تأسیسات: صندوقهای میکروویسی در بخش انرژی و تأسیسات، بیشتر در پروژههایی سرمایهگذاری میکنند که پیرامون انرژیهای تجدیدپذیر، ذخیرهسازی و بهرهوری انرژی، فناوری شبکه هوشمند و راهحلهای فناوری پاک، تعریف شدهاند. این صندوقها معمولاً بر فرصتهایی متمرکز میشوند که هم مزیت اقتصادی داشته باشند و هم اثر زیستمحیطیشان مثبت باشد.
تحلیل منطقهای بازار میکروویسی
آمریکای شمالی ۴۰ درصد از کل بازار صندوقهای میکروویسی در سال ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داد و آسیا و اقیانوسیه با ۳۰ درصد، اروپا با ۲۰ درصد، آمریکای لاتین با ۶ درصد و خاورمیانه و آفریقا با ۴ درصد، در رتبههای بعدی قرار گرفتند. در همین سال، منطقه آسیا و اقیانوسیه، به دلیل افزایش تعداد استارتآپها و تشویق ابتکارها از سوی دولت، توانست بیشترین نرخ رشد را در این زمینه داشته باشد. پیشبینی میشود که همراه با پذیرش سریع صندوقهای میکروویسی در بازارهای نوظهور، بهویژه در آسیا و اقیانوسیه و آمریکای لاتین که میزبان اکوسیستمهای کارآفرینی روبهرشد هستند، گسترش جهانی این بازار تسریع شود.
آمریکای شمالی
در منطقه آمریکای شمالی، بازار صندوقهای میکروویسی بیشترین رونق را دارد. در این منطقه، به واسطه عواملی منحصربهفرد، بازار صندوقهای میکروویسی رشد چشمگیری داشته است. رشد اقتصادی قوی و نرخ پایین بیکاری در این منطقه، محیطی مطلوب برای سرمایهگذاری خطرپذیر خرد فراهم آورده است. علاوه بر این، جمعیت بزرگ کارآفرینان و سرمایهگذاران فناوری در منطقه، تقاضای زیادی برای صندوقهای میکروویسی ایجاد میکند. اکوسیستم قوی سرمایهگذاری خطرپذیر در این منطقه، تعدادی از LPهای بزرگ مانند صندوقهای بازنشستگی را هم جذب کرده است که منبع ثابتی از سرمایه برای صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر در اختیار میگذارد. دیگر اینکه، محیط نظارتی قوی در این منطقه، فضایی امن و مطمئن برای سرمایهگذاریهای خطرپذیر به وجود آورده است. این امر باعث شده است صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر، با اطمینان بیشتری فعالیت کنند و سرمایهگذاران بیشتری جذب بازار شوند. بهطورکلی، منطقه آمریکای شمالی، بازار جذابی برای صندوقهای میکروویسی است و محرکهای رشد منحصربهفرد در این منطقه، احتمالاً در آینده نیز از بازار حمایت خواهند کرد.
اروپا
در بازار اروپا هم تعداد سرمایهگذاران فرشتهای که به دنبال سرمایهگذاری در استارتآپهای نوپا هستند، افزایش یافته است. این سرمایهگذاران، منابع مالی موردنیاز استارتآپها را تأمین و به رشد سریع آنها کمک میکنند.
علاوه بر این، بازار اروپا افزایش تعداد طرحهای دولتی را که مشوقی برای شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر هستند، تجربه میکند. این طرحها و ابتکارها، محیط مساعدتری برای فعالیت شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر پدید آوردهاند. بهطورکلی، بازار صندوقهای میکروویسی در اروپا به دلیل افزایش دسترسی به سرمایه، ظهور استارتآپهای فناوریمحور، افزایش تعداد سرمایهگذارانی که به دنبال تنوعبخشیدن به سبد سرمایهگذاری خود هستند، افزایش تعداد شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر و افزایش تعداد ابتکارهای دولتی برای تشویق سرمایهگذاران خطرپذیر به سرمایهگذاری در این منطقه، دوره رشد سریعی را تجربه میکند.
آسیا
منطقه آسیا میزبان تعداد زیادی از شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر است که مشغول تأمین سرمایه برای کسبوکارهای نوپا و کوچک هستند. بدیهی است که در چنین فضایی صندوقهای میکروویسی هم فرصت خوبی برای رشد دارند. علاوه بر این، جمعیت بالای این منطقه و تعداد روزافزون کارآفرینان متبحر در زمینه فناوری هم محیط مساعدی را برای رشد بازار صندوقهای میکروویسی فراهم کرده است.
در نهایت اینکه، دولتهای منطقه آسیا نیز مشوقهایی مانند معافیت مالیاتی برای سرمایهگذاران در نظر میگیرند که به جذب سرمایهگذاران بیشتر به این منطقه کمک میکند. همه اینها عواملی برای رشد بازار صندوقهای میکروویسی در منطقه آسیا به شمار میآیند.
خاورمیانه
ثبات سیاسی و چارچوبهای قانونی قوی در منطقه خاورمیانه یکی از محرکهای کلیدی برای سرمایهگذاری خطرپذیر در این منطقه بوده است. دولتهای این منطقه از صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر حمایت میکنند و برای تشویق سرمایهگذاری، مشوقها و معافیتهای مالیاتی در نظر میگیرند. دسترسی این منطقه به بازارهای جهانی و نزدیکی آن به بازارهای بزرگی همچون اروپا و آمریکا، منطقه خاورمیانه را به مقصدی جذاب برای صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر تبدیل کرده است.
بهطورکلی، منطقه خاورمیانه که عوامل رشد مختص خودش را دارد، بازاری جذاب برای صندوقهای خطرپذیر و بهویژه صندوقهای میکروویسی است.
آمریکای لاتین
در سالهای اخیر، آمریکای لاتین شاهد هجوم سرمایههای خارجی بوده است و این روند به رشد بازار سرمایهگذاری خطرپذیر کمک کرده است. با وجود این، آمریکای لاتین با مشکلاتی مواجه است که میتواند مانع رشد بازار سرمایهگذاری خطرپذیر شود.
عدم دسترسی به سرمایه کافی، کمبود سرمایهگذاران باتجربه و عدم دسترسی به فناوری، مهمترین مشکلات این منطقه است. با وجود این چالشها، منطقه آمریکای لاتین به دلیل پتانسیل بالایی که برای رشد دارد، همچنان بازار جذابی برای صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر به شمار میآید.
اگر تیم استارتاپی شما نیازمند جذب سرمایه میکروویسی است می توانید طرح خود را برای بیلدزآپ ارسال کنید.
نویسنده: تحریریه بیلدزآپ- تحریریه تریگآپ