ونچر استدیوها بسته به منشأ ایده، نوع منابع، و هدف نهایی‌شان چهار نوع اصلی دارند. این تقسیم‌بندی کمک می‌کند تا بهتر بفهمیم هر استودیو چه رویکردی دارد، با چه کسانی کار می‌کند و در اصل، چه سرمایه‌گذار باشیم و چه سرمایه‌پذیر، بدانیم کدام نوع ونچر استدیو برای ما مناسب‌تر است.
الف. استودیوهای مستقل (Independent Venture Studios)
ویژگی‌ها:
- مستقل از شرکت‌ها یا دولت‌ها؛
- ایده‌ها را خودشان تولید و اعتبارسنجی می‌کنند.
- از سرمایه‌گذاران خصوصی یا درآمد داخلی تأمین مالی می‌شوند.
- با کارآفرینان برای اجرای ایده‌ها شریک می‌شوند.
دو زیرشاخه دارند:
- تخصصی (Niche): فقط در یک حوزه (مثلاً فین‌تک یا سلامت) فعالیت دارند.
- بدون محدودیت صنعتی (Industry-Agnostic): در هر حوزه‌ای که فرصت ببینند وارد می‌شوند.
نمونه‌ها:
- High Alpha (حوزه SaaS)
- Atomic (بدون محدودیت صنعتی)
ب. استودیوهای شرکتی (Corporate Venture Studios)
ویژگی‌ها:
- متعلق به شرکت‌های بزرگ (مثلاً Fortune 500)؛
- با هدف نوآوری داخلی و توسعه محصولات جدید برای شرکت مادر راه‌اندازی می‌شوند.
- از دارایی‌های شرکت مادر (فناوری، بازار، برند) استفاده می‌کنند.
هدف:
- تبدیل ایده‌های داخلی به استارتاپ‌های قابل رشد؛
- گاهی برای spin-off کردن محصولات جدید راه‌اندازی می‌شوند.
نمونه‌ها:
- R/GA Ventures
- Applied Materials Studio
ج. استودیوهای انتقال فناوری (Tech Transfer Studios)
ویژگی‌ها:
- با دانشگاه‌ها، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی یا دولت‌ها همکاری می‌کنند.
- روی انتقال فناوری و مالکیت فکری (IP) به بازار تمرکز دارند.
- از تحقیقات علمی برای ساخت استارتاپ بهره می‌برند.
کاربرد:
بسیار رایج در فناوری‌های عمیق (Deep Tech)، سلامت، انرژی، علوم زیستی و…
نمونه:
America’s Frontier Fund
د. استودیوهای تخصصی حوزه‌محور (Vertical Studios)
ویژگی‌ها:
- تمرکز شدید روی یک صنعت یا موضوع خاص؛
- تیم‌ها و تخصص‌ها منحصراً برای همان حوزه طراحی شده‌اند.
- معمولاً دارای شبکه ارتباطی قوی در آن صنعت خاص هستند.
مثال:
- Flagship Pioneering (در حوزه بیوتک و سلامت)
- Finleap (در حوزه فین‌تک)
مقایسه انواع Venture Studio از نظر منشأ ایده، تمرکز، سرمایه
1- استودیوهای مستقل (Independent Venture Studios)
منشأ ایده: درون خود استودیو شکل می‌گیره
تمرکز صنعتی: ممکنه تخصصی یا بدون محدودیت (در هر صنعتی) باشه
منبع سرمایه: خصوصی یا سرمایه‌گذاران مستقل
2- استودیوهای شرکتی (Corporate Venture Studios)
منشأ ایده: از درون شرکت مادر (مثلاً شرکت بزرگ صنعتی یا تکنولوژی)
تمرکز صنعتی: معمولاً مرتبط با صنعت اصلی شرکت
منبع سرمایه: از بودجه خود شرکت تأمین می‌شه
3- استودیوهای انتقال فناوری (Tech Transfer Studios)
منشأ ایده: از دانشگاه‌ها، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی یا سازمان‌های دولتی
تمرکز صنعتی: اغلب در حوزه‌های فناوری عمیق (Deep Tech)، پزشکی، انرژی و…
منبع سرمایه: ترکیبی از منابع دولتی، دانشگاهی و سرمایه خصوصی
4- استودیوهای تخصصی حوزه‌محور (Vertical Studios)
منشأ ایده: درون استودیو و فقط در یک صنعت خاص
تمرکز صنعتی: متمرکز بر یک حوزه مثل سلامت، فین‌تک، کشاورزی و…
منبع سرمایه: سرمایه‌گذاران خصوصی یا صندوق‌های VC تخصصی
نویسنده: تحریریه بیلدزآپ- داوود دهقان
