در این مطالعه که یک فراتحلیل است؛ نویسندگان با رویکردی نظاممند، دادههای کمی بهدستآمده از ۲۱ پژوهش اولیه (در مجموع ۶۸ اندازهاثر) را گردآوری و ترکیب کردهاند تا تأثیر حضور استارتاپها در برنامههای شتابدهی بر عملکرد آنها را ارزیابی کنند. هدف پژوهش آن بوده است که از سطح بررسیهای موردی پراکنده فراتر رود و برآوردی منسجم و قابل اتکا از میزان اثرگذاری شتابدهندهها بر موفقیت استارتاپها ارائه کند.
یافتههای کلیدی: شتابدهندهها واقعاً مؤثرند؛ اما نه برای همه و نه در هر شرایطی
نتایج نشان میدهد که مشارکت در برنامههای شتابدهی اثری مثبت و معنادار از نظر آماری بر عملکرد استارتاپها دارد.
با این حال، این اثر یکسان نیست و شدت آن به عوامل میانجی مهمی وابسته است، از جمله:
- مدت زمان برنامه: اینکه برنامۀ شتابدهی تا چه اندازه طولانی یا کوتاه اجرا میشود.
- اندازه گروه: یعنی تعداد استارتاپهایی که همزمان در یک دوره حضور دارند.
- نوع و مدل حمایت: شامل میزان و کیفیت سرمایهگذاری، منتورینگ، شبکهسازی و سایر خدمات حمایتی که شتابدهنده فراهم میکند.
- بستر و زمینه منطقهای: اکوسیستمی که شتابدهنده و استارتاپ در آن فعالیت میکنند، نقشی تعیینکننده دارد.
نویسندگان همچنین به چالشی مهم اشاره میکنند: سوگیری انتخاب. بسیاری از استارتاپهایی که وارد یک شتابدهنده میشوند، از ابتدا (از نظر کیفیت تیم، شبکه ارتباطی یا ترکشن اولیه) در وضعیتی بهتر از میانگین قرار دارند. بنابراین بخشی از اثر مثبت مشاهدهشده را نمیتوان صرفاً به شتابدهندهها نسبت داد.
پیامدها و اهمیت عملی نتایج
برای مدیران شتابدهندهها (و حتی بنیانگذاران استارتاپها) این نتایج چند نکته اساسی را روشن میکند:
- شتابدهندهها در مجموع به بهبود عملکرد کسبوکارها کمک میکنند؛ چه از نظر مالی، چه عملیاتی و چه از جنبه رشد. بنابراین همچنان ابزار مهمی در مسیر توسعه استارتاپها محسوب میشوند.
- اما طراحی دوره شتابدهی اهمیت حیاتی دارد: طول مدت زمان برنامه، اندازه گروه، کیفیت منتورینگ و حمایت مالی، و میزان تناسب با اکوسیستم بستر؛ همگی در میزان موفقیت یک استارتاپ اثرگذار است.
- بنابراین هنگام طراحی یا انتخاب یک برنامه شتابدهی، توجه به این عناصر ساختاری ضروری است. هرچه همراستایی میان نیازهای استارتاپ و ویژگیهای برنامه بیشتر باشد، ارزشآفرینی نیز بیشتر خواهد بود.
- و در نهایت، نباید شتابدهنده را راهحل قطعی موفقیت دانست. وجود تیم توانمند، محصول مناسب و تناسب با بازار همچنان عناصر بنیادین پیشبرنده رشد یک استارتاپ هستند و شتابدهنده تنها بخشی از این مسیر را تسریع میکند.
